Trong 2 năm học ở Úc, tôi không quả quyết là biết nhiều, biết cặn kẽ, sâu xa về XH Úc, nhưng qua quan sát những gì xảy ra xung quanh tôi tận mắt thấy, tai nghe trong thực tế, đọc trên báo chí, truyền hình Úc và những người tôi gặp ở Úc thì quyền lợi của trẻ em, phụ nữ, người già, người khuyết tật, người đồng tính, song tính, hoán tính ở Úc và ở VN có những điểm giống nhau và khác nhau cơ bản.
* Giống nhau: pháp luật 2 nước đều qui định rõ ràng về quyền trẻ em, bình đẳng giới, người già, người khuyết tật, các dân tộc anh em rõ ràng trên giấy viết.
* Khác nhau:
I. Quyền lợi trẻ em, vị thành niên
1. Luật thành văn về quyền trẻ em:
* Ở Việt Nam: Quyền trẻ em ở Việt Nam được qui định ở đây: http://cenforchil.org.vn/vn/detail/?gid ... 98&cid=451
- Việt Nam là nước ký Công ước Liên Hiệp quốc về quyền trẻ em năm 1990 gồm 4 quyền
+ Quyền được sống còn
+ Quyền được bảo vệ
+ Quyền được phát triển
+ Quyền được tham gia
Link: http://vi.wikipedia.org/wiki/C%C3%B4ng_ ... 1%BA%BB_em
- Thực tế hiện nay: trẻ em cấp 1 có quyền học, vui chơi nhưng chương trình học không thích hợp, mang tính áp đặt, nhồi nhét, học thuộc lòng, các em không biết chơi là gì, ngày học văn hóa, tối học ngoại ngữ, 1 trẻ học là cả nhà cùng học. Trẻ em không được nhà nước trợ cấp tiền hàng tháng đã đành, cũng không có hình thức khám bệnh tự kỷ ( autism) do cách giáo dục của gia đình, nhà trường gây ra.
* Ở Úc: Quyền trẻ em ở Úc được qui định rõ ràng và được thi hành đúng trong XH Úc
Quyền trẻ em ( dưới 18 tuổi): http://www.hreoc.gov.au/human_rights/ch ... index.html
Trẻ chưa đi học: http://www.earlychildhoodaustralia.org. ... index.html
- Thực tế: trẻ em là đối tượng được bảo vệ, chăm sóc, dạy dỗ theo chương trình tâm lý lứa tuổi rất tốt. Một tuần các em học 5 buổi (từ 9h sáng à 3h chiều), cuối tuần nghỉ. Mọi trẻ em điều kiện gia đình thấp – cao đều được XH trợ cấp tiền và phụ huynh phải sử dụng đúng tiền để lo cho các bé. Trẻ em Úc được chính phủ Úc khám bệnh tự kỷ ( autism) miễn phí. Phần lớn những trẻ em bị tự kỷ do gia đình ít nói chuyện với con, ít tiếp xúc với bạn cùng lứa hoặc trong gia đình có nhiều ngôn ngữ. Khi phát hiện trẻ có dấu hiệu tự kỷ, chính phủ lại cho 1 phần trợ cấp khác để giúp Ba Mẹ bé chữa trị đến nơi đến chốn.
2. Tuyển giáo viên dạy trẻ em
* Ở Việt Nam: giống nhau trên giấy nhưng đôi khi có những qui luật bất thành văn mà chỉ có người đi xin việc và người nhận việc mới biết. Không cần biết tiền sử người nộp đơn có vi phạm luật giáo dục ở trường khác, nơi khác không, có qua trường lớp, hiểu tâm lý trẻ con không.
* Ở Úc: qui tắc đầu tiên để nộp đơn xin làm giáo viên là phải có đầy đủ bằng cấp đào tạo bài bản do 1 trường đại học cấp bằng, có chứng chỉ đào tạo về dạy trẻ con theo qui định của bang, nước đó; có giấy tờ duyệt của cảnh sát nước đó (Police Check ) là người xin việc không phạm tội, không có hành vi xấu với trẻ con, xin việc volunteer hay trả tiền đều phải có có thẻ “ Làm việc trong môi trường trẻ con” ( Working with children check ). Ở Úc thẻ này có giá trị 5 năm, hết thời hạn phải làm lại và trong thời hạn mà vi phạm gì về luật bảo vệ trẻ em sẽ bị thu hồi thẻ. Tất cả giáo viên phải có kỹ năng giao tiếp tốt và đáp ứng những nhu cầu của trường học đề ra trong môi trường sư phạm, giáo dục.
3.Pháp luật đã thực thi như thế nào về quyền trẻ em:
* Ở Việt Nam: trẻ con vô tình hay cố ý bị người lớn bắt làm công cụ lao động ngoài sức lực, ảnh hưởng tâm sinh lý.
+ Thành thị: bán vé số, lớn thì tự đi bán, nhỏ thì được ẳm ngửa trên tay; đánh giày, xin ăn, bán dạo ở khu vực công cộng, làm thuê bất cứ nghề gì, khiêng vác, xây dựng, khu chế xuất ( chủ thuê lậu) …
+ Nông thôn: lên thành phố làm nghề giữ em, giúp việc, hoặc ở nhà mò cua, bắt ốc, chăn trâu, nhổ cỏ, làm công việc đồng áng, làm mướn.
+ Trẻ con chết oan, bị thương tật vĩnh viễn rất thương tâm do lỗi của người lớn, thấy sai mà vẫn để im, dư luận lên tiếng rầm rộ mới vào cuộc: đi học về đắm thuyền , ghe, đò chết, dây điện rớt xuống chết, cột điện ngã trúng chết, tai nạn giao thông do lỗi tắc trách của người lớn, đường xá chết, đi ăn nhà hàng với ba mẹ chết, bị hãm hiếp chết.
+ Từ Nam chí Bắc đều có những vụ hành hạ, tra tấn trẻ con trong trường, trẻ giúp việc và trong các trường mẫu giáo, cấp 1, học trò vẫn bị các cô giáo đánh vô tội vạ. Nhiều người nghèo cũng ráng lo tiền cho Cô giáo giữ trẻ để con mình được đối xử tốt, được để ý và vì ai cũng cho, con mình không cho sợ bị đì…
+ Những vụ việc hãm hiếp trẻ con vỡ ra thì XH căm phẫn, bức bối và lo sợ cho con cái mình: Thầy giáo hiếp học trò, ông cụ trong xóm hiếp bé gái, cha dượng hiếp con vợ, Thầy hiệu trưởng mua bán dâm học trò cho mình và quan chức, những vụ mua bán trinh trẻ em, trẻ em bị mua bán trinh theo đường dây, bác sĩ lừa, dụ dỗ bệnh nhân vị thành niên… Tùy vụ xử lý nặng nhẹ khác nhau, có vụ học trò kiện Hiệu trưởng mà đổi trắng thay đen, chỉ có gia đình có con là nạn nhân là ôm con lãnh đủ và không biết làm thế nào để giải thích cho con, làm nguôi ngoai vết thương tinh thần của con đến suốt cuộc đời .
+ Học trò nữ cấp 2, 3 thì bạo lực học đường, xé áo đánh đập bạn rồi quay phim, gửi lên mạng, hết trường này đến trường khác. Học trò nam thì đứng nhìn, cổ vũ…
+ Học trò nam, nữ nhuộm tóc màu, cắt theo người mẫu nổi tiếng trong và ngoài nước, tài tử Hàn Quốc, Nhật, nam đeo khuyên tai, để tóc dài, xăm tay, lưng, chửi thề, văng tục, hỗn láo với người lớn, Thầy Cô.
* Ở Úc: Mọi hành vi xâm phạm trẻ em từ cơ thể đến tinh thần đều bị pháp luật trừng trị xác đáng, bị ở tù. Ở trung tâm, nhà trẻ (childcare) nếu bé có vết gì trên cơ thể, ngã té thì cô giáo phải biết bản báo cáo cho nhà trường và phụ huynh biết. Thầy Cô giáo sẽ bị mất việc vĩnh viễn, bị ở tù nếu làm gì tổn hại đến cơ thể, tinh thần bé.
Những gì xảy ra do lỗi của đường xá, công trình công cộng là chính phủ Úc điều tra, khắc phục ngay lập tức để trừ hiểm họa về sau. Vì 1 mạng người mà họ sẵn sàng bỏ ra tất cả tiền bạc, công sức để truy tìm thủ phạm, xét xử đến nơi đến chốn, những vụ còn bí ẩn thì họ luôn theo dõi đến nơi đến chốn đem lại công bằng, lẽ phải.
Những trường hợp mà tôi đã biết qua truyền hình, báo chí, Internet khi còn ở Úc và về VN
1. Người cha mất nhân tính quăng con xuống cầu West Gate, Melbourne
http://www.theage.com.au/national/bridge-death-man-on-murder-charge-in-acute-psychiatric-state-20090129-7sb7.html
http://www.theage.com.au/victoria/indescribable-darceys-mum-breaks-down-in-court-20110401-1cral.html
Pháp luật Úc xử tù chung thân
http://news.theage.com.au/breaking-news-national/bridge-throw-dad-to-appeal-life-sentence-20110512-1ejw1.html
2. Người đàn ông lạm dụng tình dục, hiếp dâm trẻ con dư luận đoán phạt 26 năm tù giam
http://news.theage.com.au/breaking-news-national/long-jail-term-for-sex-offender-urged-20090424-ahjt.html
Tòa án tuyên bố 27 năm
http://news.theage.com.au/breaking-news ... -b2qa.html
3. Tháng 3 năm 2010, nếu ai có theo dõi vụ án chính phủ Ấn Độ lên án gay gắt chính phủ Úc sau khi 1 em bé Ấn Độ 3 tuổi sang Úc chơi với Ba Mẹ bị giết ở 1 vùng ngoại ô Melbourne, bang Victoria
http://news.theage.com.au/breaking-news ... -q9sa.html
Dư luận hết sức căm phẫn, vụ án được cảnh sát điều tra và tìm được hung thủ chính là người ở chung nhà với gia đình bé đó, cũng là người Ấn Độ đang cư trú trái phép
http://www.theage.com.au/victoria/toddl ... -pme0.html
http://news.theage.com.au/breaking-news ... 1ad27.html
4. Nếu ai theo dõi báo Úc, Facebook đều biết cuối năm 2010 có vụ 1 nữ học sinh (vị thành niên) 17 tuổi đã tung hình ảnh của mình với cầu thủ bóng footie nổi tiếng của đội bóng St Kilda tên là Nick Riewoldt lên Facebook và mọi người đã theo dõi, bàn luận về sự thật bên trong. Ai cũng nói cô gái này hư hỏng, muốn kiếm chác. Cô ta ra tòa, phải xin lỗi rằng mình sai…
http://www.theage.com.au/afl/afl-news/s ... 19612.html
Cảnh sát Úc vẫn theo dõi và cuối cùng đã tìm ra sự thật: Nick Riewoldt nói dối và dùng tiền , tin nhắn bịt, nhưng pháp luật nghiêm minh cùng cảnh sát đã chứng minh lẽ phải, bảo vệ trẻ vị thành niên.
http://www.theage.com.au/afl/afl-news/n ... 1ea6f.html
http://www.theage.com.au/afl/afl-news/s ... 1b0fx.html
II. Quyền phụ nữ, bình đẳng giới:
Liên hiệp quốc qui định về quyền phụ nữ, quyền bình đẳng giới ở đây: http://en.wikipedia.org/wiki/Women%27s_rights
1. Ở Việt Nam: được qui định theo văn bản ở đây: http://hoilhpn.org.vn/NewsDetail.asp?Ca ... 41&lang=VN
Nguyen ( 2007) đã viết “Từ lâu người phụ nữ Việt Nam không những được xem là người quản lý kinh tế và tài chính trong gia đinh, “tay hòm chìa khóa” mà còn nắm vai trò quyết định trong việc giáo dục nhân cách cho con cái: “Phúc đức tại mẫu”, “Con dại cái mang”. ( Link: http://web.ou.edu.vn/vietnam/files/taps ... page98.pdf)
Trong XH VN ngày nay, người phụ nữ vẫn giữ được nét đó, vừa làm mẹ, làm vợ vừa lo làm ở sở, ngoài XH, về nhà lo chồng, con tất tần tật nên định nghĩa vui tiếng Anh rất đúng với chữ vợ ( WIFE) từ xưa đến nay : giặt giũ ( Wash), ủi đồ (Iron ), mua sắm, nấu nướng, nội trợ cho chồng con ( Food) và phục vụ chồng ( Entertainment). Ở Úc thì lại khác, phụ nữ kiếm người hợp với mình mới lấy và luôn quan niệm người đàn ông đó cư xử với họ như 1 công chúa ( treat her as a princess). Trong mọi ngành nghề ở XH Việt ngày nay đều thấy bóng dáng phụ nữ từ ngành nghề nặng nhọc ( không giành cho những người chân yếu tay mềm) như làm ở hầm mỏ, phụ hồ xây dựng ... đến buôn bán, ngành nghề dịch vụ giao tiếp, tâm lý, sư phạm. Đàn ông VN nóng tính và bốc đồng nên hở chuyện gì ra thì để phụ nữ đi năn nỉ, xin xỏ cấp trên dùm. Lo bệnh tật con cái, thức đêm hôm cũng là người nữ.
Ở thành thị đông đúc thì đàn ông ngồi quán cà phê buổi sáng, quán cơm trưa hoặc quán beer hơi, beer ôm buổi trưa, quán nhậu, karaoke, massage buổi tối, đâu đâu cũng là nữ phục vụ và vợ con ở nhà ngóng trông và về được giải thích là “đi quan hệ làm ăn”. Ở nông thôn thì đàn ông buồn vui, họp mặt, không chuyện gì làm cũng giải trí bằng rượu. Rốt cuộc, người phụ nữ, người mẹ, người vợ ở XH VN đều khổ cả thể xác và tinh thần. Chưa kể, luật bảo vệ bà mẹ chưa được thực hiện đúng, gia đình nhà trường không giáo dục, XH không lên án, truyền hình còn làm phim coi việc đó là đương nhiên, những cô gái trẻ vô tình và cố ý giựt chồng, giựt cha của gia đình người khác mà coi là chuyện bình thường. Chưa kể những cô gái đó còn được báo đài lăng xê làm hình ảnh thành đạt cho thế hệ trẻ. Rồi bao nhiêu vụ đánh ghen giữa những người phụ nữ hoặc bao nhiêu cảnh người vợ cam chịu ôm con khóc, li dị thì đứa con không được sự chăm sóc chu đáo, không được bồi dưỡng nhân cách và tinh thần đầy đủ của cả cha và mẹ. Người mẹ khi ấy vừa làm mẹ lại vừa làm cha.
Đối với các cô gái trẻ: XH không tạo công văn việc làm, không có tiền học hành, các cô gái trẻ ở thôn quê cứ thấy hình ảnh bà, mẹ mình khổ, ông, cha thì chè chén đánh đập vợ con, đàn ông cưới vợ tìm người môn đăng hộ đối… nên hễ nghe ai dụ dỗ là qua nước ngoài lấy chồng Đài Loan, Hàn Quốc dù không biết người ta ra sao, không tìm hiểu, bị người đàn ông ngoại quốc tuyển như lựa chọn hàng, xăm xoi.. cũng đi. XH trách, lên án các cô gái miền Tây, riêng tôi vẫn thấy điểm tốt : cố gắng làm lụng gửi tiền về giúp đỡ gia đình, nuôi em. Là người phụ nữ sống tình cảm, ai mà không muốn ở gần mẹ cha, có tấm chồng tử tế và được giao tiếp bằng ngôn ngữ mẹ đẻ của mình. Có chồng thì phải nuôi con, chồng không cung cấp tiền đầy đủ, lại chè chén suốt ngày, say xỉn thì thượng cẳng chân hạ cẳng tay, chưa kể vợ nhí, con rơi ngoài XH…Khi li dị thì người chồng không cấp tiền nuôi con hoặc có khi có có khi không.
Những cô gái khác “khôn” hơn, lanh hơn thì rút kinh nghiệm không lấy chồng Đài Loan, Hàn Quốc thì lên SG, về Hà Nội, nơi có những đại gia, người Việt từ nước ngoài, Tây ba lô để theo và ăn bám. Từng ở Úc 2 năm, đến đường Phạm Ngũ Lão, quận 1, TP.HCM mà tôi có cảm giác rơi vào 1 thế giới nào chứ không phải Việt Nam, cũng không phải Úc. Những cô gái Việt Nam đủ vùng miền ăn mặc, trang điểm vằn vện đi theo Tây ba lô, những người Việt già tuổi đáng tuổi cha, ông mình, những đại ca giàu có đầy cả dãy phố về đêm. Chắc hẳn những anh Honda ôm, taxi, xích lô người Việt ngậm ngùi lắm. Làm sao tôi có thể nói các cô, giúp các cô, rằng những người đó chỉ muốn tình dục, rằng các cô làm vậy là hạ thấp người phụ nữ Việt Nam. Tôi bất lực, tự đặt mình vào hoàn cảnh các cô, tiền không có, nghề nghiệp cũng không, chỗ nào cũng phải có tiền hoặc có quen mới xin được thì phải lấy tài sản tự có để nuôi mình.
Những cô gái đang yêu thì không biết người yêu của mình sẽ bỏ mình lúc nào. Thấy bạn gái có khó khăn hoặc sợ nhờ vả, không có bản lĩnh thì chia tay. Có những nam thanh niên lười nhác, tha hóa đam mê những trò cá độ, đá gà, đánh đề, đánh bài ăn nhờ vào bạn gái. Có những nam thanh niên không coi trọng con gái mà còn truyền nhau bí quyết, thách thố nhau: cua được em đó để khẳng định mình rồi bỏ, hoặc làm tình thì quay phim, em có đi lấy chồng thì thảy lên Internet. Các em trẻ nổi tiếng bị tung ảnh, phim sex lên Internet thì không hổ thẹn mà còn khẳng định mình, dùng cơ thể, đường con để khẳng định mình hơn, XH nghèo thì mặc kệ, cứ thể hiện mình và bắt chước Tây trong phim Hollywood. Cứ thế, lớp trẻ thời nay bắt chước nhau 1 cách vô thức, lại những bà mẹ , phụ huynh sợ con mình dễ hư, không kiểm soát được vì bắt chước theo trào lưu, mốt của XH.
Đối với phụ nữ có tuổi: thay vì được ở nhà, vui vầy con cháu thì còn phải buôn gánh, bán bưng, đầu tắt mặt tối ngoài đường để lo cho chồng, con, cả gia đình và còn lo mất chồng vì những cô gái trẻ, nét mặt lúc nào cũng mỏi mệt và đầy lo âu.
2. Ở Úc: được qui định theo văn bản ở đây: http://www.dfat.gov.au/facts/women.html
Người phụ nữ được hưởng 1 cuộc sống thoải mái, đầy đủ, tôn trọng và bảo vệ về tinh thần, y tế, sức khỏe được chăm sóc đàng hoàng. Họ không bao giờ bị đánh đập, bị coi thường vì nếu cảnh sát biết người đàn ông sẽ bị bỏ tù. Đi đâu cũng thấy đàn ông chăm sóc, mở cửa, gallant, nhường phụ nữ. Nếu người phụ nữ đi ngoài đường cần sự giúp đỡ, lên tiếng thì người xung quanh, đàn ông sẽ giúp. Tôi thấy nếu 1 người chồng đi làm cho chính phủ, công ty đàng hoàng là vợ có thể ở nhà chăm sóc con cái. Đàn ông vừa đi làm kiếm tiền vừa chia sẻ công việc nhà với vợ, lo cho con ( thay tả lót cho con, giữ con cho vợ ăn khi đi tiệc, đi chơi với bạn bè). Họ không phải làm những công việc nặng dành cho đàn ông vì đàn ông có kỹ năng làm công việc, sửa chữa lặt vặt, dọn dẹp nhà. Người phụ nữ nuôi con ( do li dị, không đám cưới, chồng mất…) tiếng Anh Úc gọi là “single mum” thì được ưu tiên và trợ cấp tiền đủ nuôi mình và nuôi con đàng hoàng. Những cô làm trong thế giới tình dục thì phải có bằng, được khám sức khỏe, HIV đầy đủ, phải làm chỗ có đăng ký giấy phép và được bảo vệ theo luật pháp. Trẻ em gái mặc váy ngắn, dài đi ngoài đường, đàn ông thấy cũng không ai dám làm gì vì sẽ bị bỏ tù.
III. Quyền lợi của người cao tuổi:
1. Ở Việt Nam: luật ở đây: http://nguoicaotuoi.org.vn/story.aspx?i ... neparent=0
Ở VN, chỉ người làm cho nhà nước khi về hưu mới có lương hưu, còn những người khác thì chủ yếu là gia đình, những người hảo tâm, mạnh thường quân, tổ chức cá nhân, phi chính phủ ủng hộ. Những người cơ nhở, không gia đình phải ở khắp nơi, đầu hè xó chợ và còn những trường hợp muốn vô nhà dưỡng lão ( có tỉnh có, tỉnh không) thì phải chờ duyệt, xét, thủ tục, giới thiệu. Người chăm sóc ở viện dưỡng lão cũng có người có tâm, người không có. Lương của người về hưu cũng không đảm bảo cho họ đủ so với giá thị trường.
2. Ở Úc: luật ở đây: http://www.dredf.org/?gclid=CJSo3ZXt-6gCFdMOHAodBRSOUQ
Ở Úc, ai cũng có lương nếu họ là công dân Úc. Họ có đủ tiền để đảm bảo cuộc sống hằng ngày. Cứ 2 tuần 1 lần ( fornight) là họ được lãnh lương và không ai gây thủ tục khó khăn. Đối với những người già bệnh, họ được chăm sóc ở viện dưỡng lão tư. Vì văn hóa của Tây là con cái khi trưởng thành không sống với Ba Mẹ nên khi về già, nếu không có gia đình, họ sẽ tủi thân nhất. Nhưng dù sao đi nữa, họ được chăm sóc tốt, có tiền, được bảo hiểm suốt đời.
IV. Quyền của người khuyết tật, tàn tật.
1. Ở Việt Nam: luật ở đây http://www.molisa.gov.vn/news/detail/ta ... fault.aspx
Cá nhân tôi có cảm giác người khuyết tật chưa được chăm sóc, quan tâm đàng hoàng trong xã hội, nhất là chỗ công cộng. Nếu XH, tổ chức từ thiện, cá nhân không quan tâm thì họ sẽ rất tủi thân. Rất nhiều người khuyết tật từ Nam chí Bắc rất giỏi và nhiều tài, nhưng chỗ nào nhận họ? Rồi không ít người làm cho người nhà, ở nhà cho người nhà nuôi hoặc tập hợp lại với những người đồng cảnh ngộ, cùng sống, làm việc với nhau.
- Hầu hết những điểm công cộng ở VN khi xây dựng không có chỗ dành cho họ, ưu tiên cho họ. Họ phải leo tầng đi học, đi làm ( ở những chỗ không có thang máy), phải khổ sở khi xoay sở trong những nhà vệ sinh công cộng. Có những tòa nhà ở VN do nước ngoài xây ( có nhà vệ sinh cho họ) nhưng bị chiếm phòng này làm phòng để đồ cho quán xá, quán cafe.
2. Ở Úc: luật ở đây: http://www.hreoc.gov.au/disability_righ ... links.html
Người khuyết tật được XH quan tâm và chăm sóc chu đáo, được nuôi dưỡng, học hành đàng hoàng. Họ có tiền trợ cấp, có xe lăn tự động, có thể làm bất cứ ngành nghề nào trong XH ( từ ngân hàng, IT, giáo viên… đến nhà tâm lý trong trường học). Họ là người có tài, tốt bụng, hiểu người khác và sống tự nhiên, thoải mái, không hề có tâm lý là mình khiếm khuyết... Không ai phân biệt đối xử và ai cũng vui vẻ với họ.
- Tất cả những điểm công cộng ở Úc đều có chỗ ưu tiên nhất, gần nhất dành cho họ. Vào nước Úc từ sân bay đến trường học, siêu thị, bệnh viện, công ty… tất cả đều có toilet dành cho người khuyết tật rộng rải, thoải mái và dễ đến nhất. Chỗ cao tầng luôn có thang máy hoặc lối đi dành cho người khuyết tật. Khi đi xe lửa ( train), họ chỉ ngồi chờ ở toa nhất đó, tài xế xe lửa sẽ dừng lại, lấy tấm sắt giúp họ đầy xe vô toa 1, rồi khi dừng thì giúp họ ra.
V. Quyền của người dân tộc và dân tộc bản địa ở VN, người thổ dân ở Úc
1. Ở Việt Nam: luật ở đây: http://www.na.gov.vn/nnsvn/infodetail.a ... &maxid=200
Tôi không biết có bao nhiêu người dân tộc nằm trong quốc hội, nhưng đi đến đâu cũng thấy người dân tộc vẫn rất nghèo và tự họ bươn chải mưu sinh
- Miền Tây Nam Bộ ( ĐBSCL) có người Khomeh ở Sóc Trăng, An Giang còn nghèo lắm
- Người Hoa ở Tây Nam Bộ ( Sóc Trăng, Cần Thơ, Kiên Giang, An Giang và TPHCM) làm ăn giỏi và thành công.
- Miền Đông Nam Bộ ( Bình Phước ) có người Sóc Bombo “ Tiếng chày trên Sóc Bombo” nhưng tôi chưa tới nên chưa thấy
- Tây Nguyên ( Gia Rai, Đắc Lắc) có dân tộc thiểu số: sống làm rẫy, làm ruộng, cũng không có ai lo
- Người Chăm ( Bình Thuận, Ninh Thuận): cũng tình trạng nghèo tương tự, sống bằng nghề chăn dê , cừu, trồng trọt, nương rẫy.
- Người K’Ho ở Đà Lạt cũng ở gần đồi núi Lang Biang Đà Lạt co cụm và sống vất vả bằng nghề nương rẫy
- Người dân tộc ít người ở Sapa: họ nói ngoại ngữ rất giỏi, chế độ mẫu hệ và họ cũng bồng con ra chợ tự kiếm ăn nhờ vào khách du lịch.
2. Ở Úc: luật dành cho người thổ dân ( Aboriginal) ở đây : http://www.culturalsurvival.org/austral ... HAodYEHcRw
Nếu ai tìm hiểu về lịch sử Úc thì người Úc công nhận rằng người đầu tiên của nước Úc là người thổ dân (Aboriginal Australians (http://en.wikipedia.org/wiki/History_of_Australia). Khi mới qua Úc tôi được học trong chương trình hướng dẫn về văn hóa, xã hội Úc, các Cô giáo đã giới thiệu với lớp tôi và bày tỏ sự ngưỡng mộ Cựu thủ tướng Úc Kevin Rudd. Vị này là người đầu tiên trong lịch sử Úc vào 1 ngày tháng 2/ 2008 đã phát biểu xin lỗi chân thành đối với người thổ dân Úc về những thế hệ bị đánh cắp ( Stolen Generations ) mong họ tha lỗi những gì mà chính phủ Úc đã đối xử với những thế hệ con cháu người thổ dân gần 100 năm ( từ năm 1869 – 1970): đem các thế hệ con của người thổ dân vào trường học Úc và làm mất văn hóa của trong lịch sử nhân loại.. Tôi không phải là người Úc nhưng tôi nghe hiểu và cũng rơi nước mắt http://en.wikipedia.org/wiki/Stolen_Generations
Bài phát biểu ( his speech) ở đây: http://www.youtube.com/watch?v=b3TZOGpG6cM
VI. Quyền của người đồng tính, người song tính ( lưỡng tính) và hoán tính ( chuyển giới ) ( tiếng Anh là Lesbian, Gay, Bisexual, Transgender – LGBT)
Lịch sử thế giới: “ Những phong trào của người đồng tính, song tính luyến ái và hoán tính/chuyển đổi giới tính đều có mục đích chung là đấu tranh để xã hội công nhận những người này.”
Link: http://vi.wikipedia.org/wiki/Phong_tr%C3%A0o_LGBT
1. Ở Việt Nam: chưa có quyền này
Theo quan điểm cá nhân tôi, trót sinh ra làm người, không Ba Mẹ nào, đứa con nào muốn mình khác người khác. Ở XH tiến bộ là XH nhìn nhận mọi người có quyền bình đẳng như nhau. Tôi không viết nhiều vì tôi chưa tìm hiểu thế giới họ, nhưng những người bạn của tôi trên thế giới ( Úc, Mỹ, Canada..) đều có cái nhìn thiện cảm, thấu hiểu những người này. Tôi nghĩ, VN phải thừa nhận họ trong XH.
“ Nếu người đồng tính không hoàn toàn là con người (bất bình thường, tồi tệ, biến thái…), thì chúng ta có thể ngủ ngon hàng đêm khi từ chối họ những quyền cơ bản mà ta đang được hưởng. Còn nếu họ là những người bình thường, thì chúng ta đã chẳng hề làm gì ngoài việc giữ thái độ thành kiến khi không chấp nhận cho họ có những quyền mà chúng ta đang có. Các chuyên gia về sức khỏe tâm thần đã thống nhất trong việc xác định tính dục đồng giới là một biểu hiện tính dục bình thường của con người, và những người đồng tính là những người hoàn toàn bình thường như người có xu hướng tính dục dị giới, dù trong lịch sử, người ta đã từng không thừa nhận quan điểm này.”
Link: http://forum.hiv.com.vn/default.aspx?g=posts&m=163947
2. Ở Úc: lịch sử thừa nhận họ ở đây: http://en.wikipedia.org/wiki/LGBT_rights_in_Australia
No comments:
Post a Comment