Pages

Thursday, June 2, 2011

Quan niệm ở Việt Nam và ở phương Tây về đám ma qua cái nhìn của người quan sát

* Giống nhau: khi người thân mất đều thương xót, dù ở xa mấy cũng quay về, quan niệm nghĩa tử là nghĩa tận. Có cáo phó trước nhà, nơi tổ chức tang lễ,1 người mất là cả xóm biết.

* Khác nhau:

1. Nơi tổ chức:
- Ở VN: đa số tổ chức ở nhà, số ít ở thành thị, có điều kiện tổ chức ở nhà tang lễ. Nhà nào cho thuê buôn bán thì có khi vì công ăn việc làm không thể ngưng trệ, đám ma thì cứ việc đám ma, người thuê nhà buôn bán thì cứ việc buôn bán. Người ngoài nhìn vào chẳng thấy đâu là tình người với nhau.


- ở phương Tây: đa số tổ chức ở nhà tang lễ, những người theo tôn giáo, văn hóa riêng có thể tổ chức ở nhà thờ, chùa, ở nhà, mọi việc lặng lẽ. Khi có đám ma thì chỗ đó dù là nhộn nhịp nhưng mọi người cũng giảm bớt ồn ào để không làm phiền, hoặc không thương tiếc nhưng trước mặt cũng tỏ ra là người lịch sự, vẻ mặt không biểu lộ cảm xúc, không buồn cũng không vui.


2. Khi tổ chức:
- Ở VN: coi ngày giờ, mọi việc đều tuân thủ theo thầy, ngày giờ phải làm y theo ý thầy để đúng ý nguyện người khuất, tốt đẹp người sống. Thầy bảo quàng quan tài ở đâu thì phải theo đúng ý đó. Cho nên có khi thầy nói đi ban đêm là phải đúng ban đêm, quàng mấy ngày là mấy ngày, người thân ở xa chưa về kịp cũng chỉ biết ra mộ thăm, tất cả vì ý thầy.

- Ở phương Tây: khi người thân đã về đủ, viếng thăm đủ, chủ nhà chọn ngày giờ, người thân, bạn bè cùng ra nghĩa trang cầu nguyện và chôn cấ hoặc hỏa táng.


3. Không khí đám tang:
- Ở VN: ồn ào, lặng lẽ tùy theo từng nhà, có thùng phúng điếu hay không tùy theo ý của người sống ( không có thì sợ không trang trải nỗi, có thì sợ mắc nợ người đời). Người lúc sống có thể chưa bao giờ được nghe nhạc sống nhưng khi mất thì được người nhà cho nghe, cả xóm được nghe, có khi đám ma mà nghe nhạc vui hơn đám cưới. Người hàng xóm làu bàu, phàn nàn vì cả đêm, hoặc mấy đêm không ngủ được. Người nhà rất mệt mỏi nhưng thức suốt đêm suốt sáng vì người thăm còn, chưa kể phải lo nấu cháo, pha trà để tiếp khách.


- Ở phương Tây: rất lặng lẽ, không nhạc, không kèn trống, không thùng phúng điếu, mọi việc hướng về người mất và cố an ủi người nhà của người đã mất. Nếu không phải thân quen nhau thì không ai ở lâu, cũng không bắt người nhà phải lo lắng cho mình, mỗi người giúp 1 tay.


4. Khách khứa viếng thăm:
- Ở VN: có khi không hề biết mặt người đã khuất nhưng vì mối quan hệ với người nhà về công việc, làm ăn, là sếp nên bằng mọi giá phải đến thăm, phải cho người có mối quan hệ thấy mặt. Ai là gia đình, bạn bè thật thì thành thật chia buồn, chạy giúp nhau, ai đến vì những lý do khác thường ngồi bao đồng, thăm hỏi nhau vì lâu nay bận quá không có dịp gặp mặt. Ăn mặc cũng tùy khi, người nào biết thì mặc đồ đen, kín đáo, còn người không biết thì có thể mặc bất cứ gì mà họ cho là được. Không có ít người không thăm viếng nhưng đến hỏi người mất bao nhiêu tuổi để mua vé số, số đề.


- Ở phương Tây: có khi không hề biết mặt người đã khuất nhưng vì là bạn của người thân và đã đem đến niềm vui, chia sẻ nỗi buồn với người thân nên đã lặng lẽ đến viếng. Mọi người ăn mặc lịch sự, kín đáo, mặc đồ màu đen. Ai cũng sợ phiền người nhà nên thăm viếng xong thì về, người nhà thì ngại làm phiền khách nên muốn gì cũng không dám nhờ. Mọi việc bàn tán ra ngoài khỏi đám tang, không để chủ nhà biết.


5. Đưa tiễn người ra nghĩa trang:
- Ở VN: kèn trống, thả giấy vàng tiền bạc đầy đường. Khi đến nơi, có người không đợi được vì công việc, vì sếp gọi, vì đến giờ đi làm… nên bỏ về giữa chừng. Có khi đến nơi, mọi thứ đã sẳn sàng nhưng vì nghe lời thầy nên chưa hạ huyệt, chưa thiêu, mọi người phải đợi chờ. Chỉ những người thân, người có lòng, người về hưu mới đợi đến khi mọi việc kết thúc và cùng về.

- Ở phương Tây: làm lễ đơn sơ, lịch sự, thành kính, có thể cũng có công việc, sếp gọi nhưng họ đã sắp xếp và có thể giải thích sau. Mọi người đến và ra về cùng một lúc với chủ nhà.

6. Nghĩa trang
- Ở VN: u ám, ai cũng có tâm lý sợ viếng nghĩa trang, con nít sợ ma, người giữ nghĩa trang rất cực khổ, không sợ ma vì đã quen rồi “ không làm gì ác thì không sợ”.

- Ở phương Tây: sạch sẽ, cỏ xanh, thoải mái, yên bình ( đúng nghĩa là Rest In Peace), nghĩa trang đủ dân tộc, tôn giáo, con nít không sợ đến nghĩa trang, người giữ nghĩa trang không cực khổ, rất vui và thoải mái






Hũ cốt ở vườn hoa đó, không có mộ, mả. Mỗi gia đình là chung 1 vòm như vậy, họ ( last name, surname giống nhau). Có vòm 3 hũ cốt, có vòm 4 hũ.




Bên hông ngôi nhà, bên trong là tiệm café á. Không phải theo vòm nữa mà là theo cặp vợ chồng, chết cũng có đôi lãng mạn hé.


Nhìn cảnh này mủi lòng . Họ cúi khẽ trước mộ người thân mà mình cảm động vì cảnh xung quanh và họ lặng lẽ


Cái xe này hồi xưa là toa xe lửa thường, người ta muốn giữ kỷ niệm và cho con cháu biết, mà train station Fawkner thì ở ngay nghĩa trang, ai thăm nghĩa trang là sẽ thấy ngay...


No comments: